Czerech Jeźdźców Apokalipsy – sprawdź czy jesteś na dobrej drodze do rozstania.

Czy można rzeczywiście przewidzieć rozpad związku analizując jego obecny stan?

Załóżmy, że można oszacować, iż pewne zachowania dają 90% prawdopodobieństwo rozpadu związku? Brzmi to niczym wróżbiarstwo…

Ale tak naprawdę jest to fakt poparty dowodami naukowymi. Warto zatem przyjrzeć się swojemu związkowi przez pryzmat tez powstałych w drodze metod naukowych.

W Seattle,  jest pewien instytut, nieoficjalnie nazywany „Laboratorium Miłości”, oficjalnie Gottman Instytute, gdzie od ponad 30 lat John Gottman wraz ze współpracownikami z Uniwersytetu Washingtona na drodze badań i eksperymentów studyjnych obserwują relacje między partnerami.

W wyniku jednego z eksperymentów powstało tzw. „DNA małżeństwa” – matematyczny wzorzec interakcji, pozwalający prognozować trwałość związku z 90% dokładnością.

Posadzono partnerów naprzeciw siebie, a następnie poproszono, aby wybrali newralgiczny dla nich temat, taki który jest źródłem sporu w ich związku.  Partnerzy, zostawieni sami w pokoju, przez 15 minut rozmawiali, a zespół badawczy, za pomocą kamer i aparatury, rejestrował ich zachowanie. Obserwowano zarówno używany dialog języka, jak i wysyłane sygnały pozawerbalne. Weryfikowano również ich ekspresje fizjologiczne, tj. potliwość, tętno, temperaturę ciała itp. W taki sposób Gottman i jego współpracownicy zdefiniowali „DNA małżeństwa”. Autor badania, mając wieloletnie doświadczenie z przeprowadzonych badań i obserwacji, szczyci się iż potrafi już na podstawie przypadkowo podsłuchanej rozmowy stwierdzić czy małżeństwo jest w dobrej kondycji i ma szansę przetrwać. Prorok😉? Chyba jednak nie…

„Czterech Jeźdźców Apokalipsy”, czyli cztery szkodliwe postawy, które można traktować jako zwiastuny przyszłego rozpadu związku:

1. Krytyka, słowa, które ranią, nie prowadzą do konstruktywnych rozwiązań, najczęściej ogólnikowe stwierdzenia typu: „bo ty zawsze”, „ty nigdy” itp., oceniające, generalizujące, uderzające w osobowość, poczucie wartości partnera, nie nastawione na wspólne szukanie rozwiązania i skuteczne działanie.
   
   
2. Defensywność. Przyjęcie obronnej postawy w stylu: „problemem nie jestem ja, tylko ty”.Obrona przed atakiem domniemanej własnej niewinności staje się celem nadrzędnym walki, przerzucanie winy jest orężem. Ludzie stają się defensywni, kiedy czują się krytykowani. Często jednak problemem jest to, w jaki sposób postrzegają i odbierają informacje przekazywaną przez partnera. Wówczas dokonują kontratak na skargę, która nie jest krytyką. Kiedy czujemy się niesłusznie oskarżeni stosujemy różnego rodzaju sztuczki, mające na celu zmuszenie partnera do wycofania się. Defensywność staje się sposobem na obwinianie partnera. Ponad chęcią znalezienia rozwiązania i kompromisu są skargi oraz wzajemne oskarżenia, wystrzeliwane niczym pociski armatnie.
   
   
3. Pojawia się sarkazm, wyszydzanie, inwektywy, napastliwość i inne formy poniżania „przeciwnika”. To jest krytyka, ale z poziomu wywyższania się i zepchnięcie partnera na niższy poziom. Pogarda przyjmuje niekiedy bardziej subtelną formę, np. przewracanie oczami w czasie rozmowy, krótkotrwałe grymasy, protekcjonalny ton. Z czasem jednak, te niewinne oznaki mogą eskalować.
   
   
4. Kamienowanie, tzw. „mówienie do ściany”. Brak reakcji na to co mówi partner, ucinanie rozmowy, ignorowanie. W dyskusji lub sporze słuchacz wycofuje się z interakcji, wyłącza się i zamyka, ponieważ czuje się przytłoczony lub „zalany” fizjologicznie. Oznacza to, iż jego parametry fizjologiczne np. ciśnienie krwi osiągnęły wartości, uniemożliwiające jakiekolwiek racjonalne myślenie i podejmowanie konstruktywnych decyzji. Metaforycznie rzecz biorąc, jest to etap budowania ściany, która odgradza go od partnera.

I jak na tym tle wypada Twój związek? Jeśli nie najlepiej to nie jest jeszcze za późno, by go uratować. Sukcesem jest w porę zauważyć problem i stanąć do walki z „Czterema Jeźdźcami Apokalipsy”.

Jest sposób na poprawę relacji – Gottman Isntytute na podstawie przytoczonych badań stworzył również metody i wskazówki pomagające uleczyć związek, ale o tym innym razem.

Warto też, w momentach kryzysów, korzystać z pomocy specjalisty, np. w ramach psychoterapii pary. Ekspert nie tylko pomoże Wam zauważyć szkodliwe wzorce, ale też poprawi komunikację w związku.

Źródło:

Gottman J. , Gottman J. S., DeClaire J. (2008). Dziesięć sposobów, które pomogą naprawić nasze małżeństwo. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.

Stardowski J., Żyli długo i szczęśliwie? Wystarczy kilka minut, by przewidzieć staż małżeństwa, Pobrane z: https://www.focus.pl/ (10.10.2019).

Ellie L.,  The Four Horsemen: Stonewalling. Pobrane z: https://www.gottman.com/blog/the-four-horsemen-stonewalling/ (27.10.2019).

Ellie L.,  The Four Horsemen: Defensiveness. Pobrane z: https://www.gottman.com/blog/the-four-horsemen-stonewalling/ (27.10.2019).